روند قانونی تاسیس دهیاری ها:

درباره دهیاری... به نام خداوند جان وخرد به نام اوکه بشر را آفرید وهمه چیز را در خدمت اوقرار داد، برای او راه استفاده از مواهب را با راهنمایی رسولان خود هموار ساخت وبشر رامختار قرار داد تا بین خیر وشر یکی را برگزیند تا با انتخابش مسیر خورا به اوج ویا قهقرا برگزیند..... با پیروزی انقلاب اسلامی نهاد های مردمی وانقلابی به تدریج به دستور امام خمینی (ره) شکل گرفتند . جهاد سازندگی یکی از این نهادهای انقلاب بود که به دستور امام (ره) با هدف کمک به مستضعفین وخصوصا روستاها تاسیس شد . جهاد سازندگی در عرصه فعالیتهای روستایی قسمتی ازمسئولیتهای مربوط به ادارات کشاورزی،برق،آب،راه سازی و... را به عهده گرفت . این نهاد انقلابی برای ساماندهی امور روستایی اقدام به تاسیس شوراهای اسلامی روستا ها نمود تا به نحوی خلاء مدیریتی پیش آمده در روستا از بین برود. برگزاری همایش های توجیهی ،کلاسهای آموزشی ،بازدیدهای مختلف از امور عمرانی وفرهنگی ،کاروانهای 15 روزه بازدید از مناطق عملیاتی در حین جنگ، وغیره از جمله تدابیری بود که جهاد سازندگی در زمینه ارتقاء سطح شوراهای اسلامی در پیش گرفت و وظایفی ازجمله کمک وهمکاری در اجرای پروژه های عمرانی ،همکاری با ادارات دولتی به منظور انجام وظایف مقرر قانونی آن ها در روستا ها وارتباط بین مردم ودولت و... از جمله وظایف مقرر قانونی شوراها بود . اما مدتی بعد به استناد مواد قانونی شوراهای اسلامی در ارتباط مستقیم با وزارت کشور وبخشداریها قرار گرفتند. با تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال 1358 در اصول هفتم ،یکصدم ،الی یک صد وششم تشکیل شوراها واهداف واختیارات آن ها پیش بینی شد.از آن پس قوانین دیگری از جمله قانون تعاریف وضوابط تقسیمات کشوری مصوب 15/4/1362وآیین نامه اجرایی آن مصوب 22/7/1363 (با اصلاحات بعدی)–قانون تشکیلات ،وظایف وانتخابات شوراهای اسلامی کشور وانتخاب شهرداران مصوب 1/3/1375 (با اصلاحات بعدی) -قانون تغییر عنوان اعضاء شوراهای اسلامی روستا هایی که به شهر تبدیل شده اند مصوب 17/5/1378 (با اصلاحات بعدی) و ... تغییر اساسی در مدیریت روستاها ایجاد شد. ایجاد وتاسیس دهیاریهابا تصویب قانون تاسیس دهیاریهای خودکفا در روستاهای کشورمصوب 14/4/1377 ونیز اساسنامه تشکیلات و سازمان دهیاریها مصوب 21/11/1380 نگرش جدیدی به مدیریت روستایی بوجود آمد. بر اساس ماده 10 قانون فوق الاشاره48 وظیفه برای دهیاریها تعریف شد. وظایف دهیار ودهیاری در ابعادعمرانی-فرهنگی-اجتماعی وسیاسی تعریف شده که برای اعمال خود به شورای اسلامی وبخشدار بایستی پاسخگو باشد. اخذ عوارض مصوب شورای اسلامی روستا پس از تصویب شورای اسلامی وبخشدار.ایجاد فضای سبز،ساماندهی آرامستان های عمومی،اتخاد تدابیر لازم برای حفظ روستا از خطرات سیل وحریق و... مسایل مربوط به بهداشت محیط ومحیط زیست و...دامنه وسیعی حتی وسیع تر از دامنه فعالیت شهرداری ها برای دهیاری مقرر گردیده ولذا اجرای وظایف متعدد دهیاریها نیازمند آگاهی،تدبیر،جسارت،دوراندیشی وقدرت مدیرت دهیار ...به عنوان مدیر روستا می باشد. هرچند از تاسیس بسیاری از دهیاریها مدتهاست گذشته ولی متاسفانه دلایل متعدد ازجمله موارد پیش گفته(آگاهی،تدبیر،جسارت،دوراندیشی وقدرت مدیرت دهیار...)و نیز عدم باور مسئولین درخصوص جایگاه دهیار و دهیاری وعدم حمایت های مناسب ومؤجل از دهیاران به لحاظ قضایی موجب رخوت و سستی دهیاران شده است .شاید در اجرای بسیاری از وظایف دهیاری اگرحمایت کامل از دهیار وبرخورد سریع ومحکم با متخلفین صورت گیرد بیشتر بتوان از دهیاران توقع فعالیت در زمینه های مختلف علی الخصوص اخذ عوارض ونظارت بر ساخت وسازها را داشت. محمد ابراهیم دهقان-20/7/1393